- Το χωριό έχει εξακριβωμένη κατοίκηση στην Βυζαντιμή Περίοδο. Αρχαιολογικά ευρήματατης βυζαντινής περιόδου έχουν βρεθεί εκεί, συμπεριλαμβανομένων λύχνων και ενός ασημένιου δαχτυλιδιού.(Pietro Pizolo notaio in Candia Sanders, σ. 147.
- Το χωριό συναντάται για πρώτη φορά σε έγγραφο το 1304 του νοταρίου P. Pizolo (Pizolo722 και Τσουγγαράκης "Παρατηρήσεις" σ. 607)
- Την περίοδο τέλη 13ου - αρχές 14ου αιώνα, αναφέρεται στο Κατάστιχο Φεούδων του σεξτερίου του Αγ. Παύλου (Γάσπαρης 2001 σελ.204)
- Αναφορά σε έγγραφα του Δουκικού Αρχείου του Χάντακα, Trapsiano και Thrapsiano το 1379. (Βλ.ΕΙ. Santschi , Regestes des arrets civils etc . σ.224, 210).
- Το 1577 αναφέρεται Thrapsano στην επαρχία Πεδιάδας από το Fr. Barozzi, (f °25r),
- Το 1583 Trapsano από τον Καστροφύλακα (Κ95) με 468 κατ.
- Το 1598 έχουμε την πρώτη γραπτή αναφορά για την ύπαρξη αγγειοπλαστικής παράδοσης στο Θραψανό σε ένα νοταριακό έγγραφο το οποίο συντάχθηκε στο Μοναστηράκι της πρώην επαρχίας Αμαρίου Ρεθύμνης. Πρόκειται για κατάλογο περουσιακών στοιχείων στον οποίο μεταξύ άλλων αναφέρονται και "πέντε σκουτέλια θραψανά" (Bekker, Van Gemert και Βαρουχάς 1987, 59:39).
- Το 1630 Thrapsano από το Βασιλικάτα (Μνημεία Κρητ. Ιστ. V , σ. 123) .
- Στην Τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται Trapsana namidegeri Comlekci (=Θραψανό, άλλη ονομασία Τζομλεκτζί, που σημαίνει χωριό των αγγειοπλαστών) με 206 χαράτσα (βλ. Ν.Σταυρινίδη, Μεταφράσεις, Β', σ. 116). Με το δεύτερο αυτό όνομα αναφέρεται στα τουρκικά έγγραφα.
- Στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834 Trapsano ( Pashley , Travels in Crete , II , 319) με 38 χριστιανικές οικογένειες.
- Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται Θραψανό στο δήμο Καστελίου, κατ. 854 Χριστιανικές και 7 Τούρκικες.
- Στην απογραφή της Κρητικής Πολιτείας του 1900 γράφεται Θραψανών, στον ίδιο δήμο με κατ. 933.
- Το 1920 ο Θραψανός, έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου, κατ. 1090.
- ... Η πρώτη χρήση εθνογραφικής αναλογίας στην αρχαιολογική ερμηνεία που σημειώθηκε έγινε από τον Ξανθουδίδη το 1927: αναγνώρισε πήλινους μινωικούς δίσκους ως τμήματα αργού τροχού για την κατασκευή πίθων. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της τυπικής αναλογίας (Hodder 1982) παρατήρησε ότι η κατασκευή πίθων από τους κεραμείς του Θραψανού του νομού Ηρακλείου πρέπει να ακολούθησε τεχνικές παρόμοιες με τις αρχαίες...(Εθνογραφία-λαογραφία: η μελέτη της κεραμικής στον ελλαδικό χώρο - ©2006 Κωνσταντίνα Παπακώστα)
- Το 1928 έδρα ομώνυμης κοινότητας με κατ. 1192.
- Το 1940 το Θραψανόν, κατ. 1373.
- Το 1951 κατ. 1408.
- Το 1961 κατ. 1466.
- Το 1971 κατ. 1293.
- Το 1981 κατ. 1180.
- Το 1991 κατ. 1240.
- Το 2001 δημοτικό διαμέρισμα Θραψανού και έδρα του ομώνυμου δήμου Θραψανού με κατ. 1424.
- Το 2011 τοπική κοινότητα Θαψανού, της ευρύτερης δημοτικής ενότητας Θραψανού, του Δήμου Μινώα Πεδιάδας με κατ. 1261.
Την περίοδο της Βενετοκρατίας το Θραψανό ήταν φέουδο της οικογένειας των Κορνάρων όπου είχαν κτίσει και μέγαρο, από το οποίο δεν σώζεται σήμερα τίποτε.
O Αγάπιος Λάνδος ("πολυγραφότατος τροφοδότης των ψυχών κατα τους χρόνους της Τουρκοκρατίας" Στυλ. Μπαϊρακτάρη Αγάπιος Λάνδος ο Κρής) αναφέρει ότι ήταν "γραμματικός" του Βενετοκρητικού Ανδρέα Κορνάρου που ήταν φεουδάρχης του χωριού Θραψανού. Επίσης αναφέρει ότι αυτός "ο εκλαμπρότατος Αυθέντης ... ήτο γραμματισμένος πολλά ου μόνον εις την Ιταλικήν γλώσσαν, αλλα και στην Ελληνικήν".
Για τον Ανδρέα Κορνάρο ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει ότι "ήταν γνήσιος Κρητικός και στη σκέψη και στα αισθήματα και στην γλώσσα, όπως οι περισσότερες βενετοκρητικές οικογένειες , που ζούσαν τότε στην Κρήτη"
Η Κορναρόλα Φραγκ. Κορνάρο, χήρα του Τζουάνε Μουδάτσο, αναφέρεται σε συμβόλαιο του 1582, ότι έλαβε το «μερδικό» της (= το μερίδιο που της αναλογεί) από τον εξάδελφο της Αντρέα Τζάκ Κορνάρο. (Βλ. Κων. Δ. Μέρτζιου, Κρητικά συμβόλαια κ.λπ. «Κρητικά Χρονικά», τόμ. ΙΘ', σ. 124).
Ο ίδιος Αντρέας Τζακ. Κορνάρος, αναφέρει στη διαθήκη του το 1611, ότι αφήνει στον αδελφό του Βιτσέντζο, μαζί με το πολυτελέστατο σπίτι και μέρος της πλούσιας βιβλιοθήκης του με βιβλία ελληνικά, ιταλικά και λατινικά.
«Το χωριό μου Θραψανό», όπως αναφέρει, αφήνει στον αδελφό του Βιτσέντζο Κορνάρο ... κι αν αυτός δεν ζή, στην ανεψιά του Κατερούτσα...(Βλ. (Στέργ. Γ. Σπανάκη, Η διαθήκη του Ανδρέα Τζακ. Κορνάρο (1611) «Κρητικά Χρονικά», Θ', σ.422).
Λιβάδες
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και για την Λιβάδα στα διάφορα ιστορικά κείμενα και συγκεκριμένα αναφέρεται ότι η περιοχή αυτή είχε άργιλλο αγγειοπλαστικής, τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι αγγειοπλάστες του Θραψανού για την κατασκευή πήλινων αγγείων.
Η περιοχή αυτή ανήκε στο φέουδο του Τούρκου Ελχάτζ Αλή, ο οποίος κατόρθωσε να πάρει φιρμάνι από το σουλτάνο, που αναφέρει να καταναγκαστούν οι αγγειοπλάστες, να πληρώνουν στον Ελχάτζ δεκάτη από τις εισπράξεις που θα έχουν από την πώληση των αγγείων, τα οποία έγιναν από το χώμα του φέουδού του.
Οι εξορύξεις χώματος για τα πιθάρια αποτέλεσε και την απαρχή για την δημιουργία αργότερα της λιμνης που σήμερα είναι ένα απο τα ομορφότερα μέρη του χωριού.
Αναφέρεται, επίσης, ότι στο χωριό έζησε η οικογένεια των Νοταράδων, που εγκαταστάθηκε εδώ μετά την υποδούλωση της κυρίως Ελλάδας και της Πελοποννήσου.
που αποτέλεσε τον οραματιστή αλλα και βασικό αγωνιστή για την δημιουργία του θαυμάσιου
κτηρίου του Δημοτικού Σχολείου Θραψανού που κοσμεί το χωριό μας.
