Top Bg Element
Top Sm Bg Element
cretan-ceramics

Το καμίνι - καμίνιασμα

Αξιολόγηση Χρήστη: 5 / 5

Αστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια ΕνεργάΑστέρια Ενεργά
 
Καμίνιασμα σε παλιό Θραψανιώτικο καμίνι φωτ. Αννα Guest-Παπαμανώλη
Καμίνιασμα σε παλιό Θραψανιώτικο καμίνι φωτ. Αννα Guest-Παπαμανώλη

Τα Θραψανιώτικα καμίνια χτιζόταν συνήθως σε πλαγιές (παραβολές) ήταν εξωτερικά πετρόχτιστα και κατασκευαζόταν ανα δύο. Ένα μεγάλο για το ψήσιμο των μεγάλων πιθαριών και ένα μικρότερο για τα μικρότερα αγγεία. Εσωτερικά στο κέντρο, χτιζόταν ένας πλίνθινος στύλος από όπου ξεκινούσαν ακτινικά πλινθόκτιστες καμάρες και κατέληγαν στον εξωτερικό κυκλικό πετρόχτιστο περίβλημα του καμινιού.

Πάνω σε αυτή την κατασκευή τοποθετούσαν μιά πλίθινη σχάρα που χώρισε το καμίνι σε δύο διαμερίσματα: το κάτω μέρος όπου και έβαζαν τα ξύλα απο ένα μικρό άνοιγμα, για την δημιουργία της φωτιάς και το επάνω μέρος όπου έβαζαν τα αγγεία από ένα μεγάλο άνοιγμα που άφηναν στο πλάι. Η φωτιά περνούσε μέσα από τις μεγάλες τρύπες της πλίνθινης σχάρας και με την θερμότητα έψηνε τα χρειασίδια.

Το καμίνι δεν είχε μόνιμη σκεπή, αλλά μετά το γέμισμα του καμινιού, το έκλειναν με πηλό, πλίθους και σπασμένα κεραμικά απο πιθάρια γλαστρες κλπ ενώ μεταγενέστερα χρησιμοποιούσαν και λαμαρίνες. Έκλειναν επίσης το άνοιγμα από όπου έβαζαν τα αγγεία με πλίθους και πηλό.

Ο καμινάρης μέσα στο
Ο καμινάρης μέσα στο "βοθρί" συμπαίνει την φωτιά σε καμίνι με πυρήνα. (φωτ. γ. εμμ. πλουμάκης 1989)
Τα καμίνια αυτά μπορούσε να τα συναντήσει κανείς σε όλη την Κρήτη θυμίζοντας τις βεντέμες των Θραψανιωτών.

 

Δυστυχώς σήμερα ελάχιστα έχουν εναπομείνει και αυτά σε άθλια κατάσταση, περιμένοντας να κατεδαφιστούν σβήνοντας έτσι μιά μακροχρόνια παράδοση.

Το καμίνιασμα απο μόνο του θα λέγαμε ότι αποτελεί μια ξεχωριστή τέχνη. Η σημασία άλλωστε που έδιναν στο καμινιασμα στις βεντέμες φαίνεται απο το γεγονός ότι κατα το μοίρασμα των αποδοχών, ο καμινάρης έπαιρνε το ίδιο μερίδιο (πάρτη) με τον μάστορα, που ήταν μεγαλύτερο απο το υπόλοιπο "τακιμι".

Ξεκαμίνιασμα (φωτ. Αννα Guest-Παπαμανώλη)
Ξεκαμίνιασμα (φωτ. Αννα Guest-Παπαμανώλη)
Το σωστό καμίνιασμα ξεκινούσε απο το καλό χτίσιμο, στοίβαγμα δηλαδή, των αγγείων μέσα στο καμίνι που γινόταν με μεγάλη δεξιοτεχνία και προσοχή. Ακολουθούσε το κλείσιμο της στέγης και της πόρτας του καμινιού. Το άναμα της φωτιάς ήταν πλέον έτοιμο να αρχίσει.

Το ζέσταμα του καμινιού αποτελούσε θα λέγαμε το πρώτο στάδιο του καμινιάσματος.
Ο καμινάρης σύμπαινε την φωτιά με ξύλα, στην αρχή σιγά-σιγά και μεγάλωνε την έντασή της σταδιακά.
Η κορύφωσή της φωτιάς γινόταν σε περίπου 4-5 ώρες.
Στο δεύτερο στάδιο η ένταση διατηρούνταν πλέον σταθερή μέχρι το τέλος. Η όλη διαδικασία διαρκούσε περίπου 10 ώρες.
Ακολουθεί το ξεκαμίνιασμα όπου τα αγγεία βγαίνουν απο το καμίνι.

Σβύσιμο των αγγείων με νερό
Σβύσιμο των αγγείων με νερό
Τέλος τους βάζουν μέσα νερό για "να σβήσουν" σβήνει το ασβεστοποιημένο μέρος του χώματος που ήταν πέτρα) και έτσι ολοκληρώνεται και ο κύκλος κατασκευής ενός πήλινου αγγείου.

 

Τα σημερινά καμίνια είναι πλέον εντελώς διαφορετικά.
Εχουν τετράγωνη μορφή και είναι φτιαγμένα με σύγχρονα υλικά, ενώ για καύσιμη ύλη χρησιμοποιούν πυρήνα.

Τα καμίνια τελευταίας τεχνολογίας είναι πλέον εξ' ολοκλήρου μεταλικής κατασκευής και χρησιμοποιούν φυσικό αέριο.
Τέλος τα μικρά αγγεία ψήνονται σε ηλεκτρικά καμίνια όπου υπάρχει ακριβής έλεγχος της θερμοκρασίας ψησίματος, πράγμα που βοηθά ιδιαίτερα για την κατασκευή των αγγείων στα οποία γίνεται επισμάλτωση.


Bottom Bg Element
Bottom Sm Bg Element