Πολύ αγαπημένο παιχνίδι που παιζότανε απο δύο ομάδες με δύο ή τρείς παίχτες η κάθε μία.
Βρίσκαμε δύο καλά ξύλα: ένα μικρό τον ντελή ή λιμά και το μεγάλο την ντελόβεργα ή ξυλίκι και αφού στήναμε δύο πέτρες (τη μάνα) βάζαμε πάνω τον ντελή.
Μετά βάζαμε την ντελόβεργα ανάμεσα στις δύο πέτρες της μάνας και σε πρώτο χρόνο χτυπούσαμε κατακόρυφα και με φορά απο κάτω προς τα πάνω ελαφρά να σηκωθεί ο ντελής στον αέρα, ενώ σε δεύτερο χρόνο τον χτυπούσαμε οριζόντια με όλη μας την δύναμη να φύγει όσο πιό μακρυά μπορούσαμε.
Οι παίχτες της άλλης ομάδας προσπαθούσαν να πιάσουν στον αέρα τον ντελή που με την δύναμη που είχε καμιά φορά τους χτυπούσε δημιουργώντας -ειδικά στο κεφάλι- τις χαραχτηριστικές "μπαμπούνες" (φούσκωμα δηλαδή απο το χτύπημα).
Για να θυμηθειτε λίγο το παιχνίδι αναφέρω τις λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιούσαμε για να δούμε ποιός θα παίξει πρώτος μετρώντας με την ντελόβεργα, απο τον ντελή μέχρι τη μάνα:τόπι -τζι.
Ας δούμε όμως πως παίζεται το παιχνίδι με λεπτομέρειες.
Οι δύό ομάδες αρχικά συμφωνούν στα πόσα "ξερά" θα παίξουν (συνήθως 20), στους πόσους πόντους δηλαδή που θα πιάσει η πρώτη ομάδα θα λήξει το παιχνίδι.
Το "ξερό" ήταν 10 ξυλίκια.
Άλλος ένας τρόπος μετρήματος ήτανε το "ντελόγο". Δηλαδή δεν μετρούσαν ανά δέκα αλλά ένα-ένα τα ξυλίκια και φυσικά οι τελικοί πόντοι αντί για πχ. 20 που ήταν τα ξερά γινόταν 200.
Το παιχνίδι ξεκινούσε με το ποιος θα παίξει πρώτος. Ένας έπαιζε τον ντελή, και μετά μετρούσε από τον ντελή μέχρι την μάνα τοπ-τζι, τοπ-τζι... Οι ομάδες είχαν διαλέξει ποια ομάδα θέλει το τοπ και ποια το τζι, οπότε και με όνομα που έφτανε το ξυλίκι στη μάνα, αυτή η ομάδα έπαιζε πρώτη.
Ξεκινάει λοιπόν ο παίχτης από την πρώτη ομάδα να παίζει τον ντελή από την πρώτη στάση.
Οι στάσεις του ντελή ήταν τρεις:
- ομπρός, ο παίχτης είχε μπροστά του τον ντελή στη μάνα, και με την ντελόβεργα σε πρώτο χρόνο σήκωνε τον ντελή στον αέρα, και σε δεύτερο χρόνο ξαναχτύπαγε τον ντελή και τον έστελνε όσο πιο μακριά μπορούσε.
- ασκελιά, ο παίχτης είχε μπροστά του τον ντελή στη μάνα, αλλά έβαζε την ντελόβεργα από πίσω και κάτω από τα πόδια (ασκέλια) του. Σε πρώτο χρόνο σήκωνε τον ντελή στον αέρα, και σε δεύτερο χρόνο, έφερνε γρήγορα την ντελόβεργα μπροστά και χτυπούσε τον ντελή.
- κολιά, ο παίχτης ήταν με κεκλιμένα τα πόδια σε κάθισμα και παράλληλα στον ντελή, ενώ η ντελόβεργα ήταν πίσω από τους γοφούς. Αφού σήκωνε τον ντελή έφερνε γρήγορα το ξυλίκι από μπροστά για να το ξανακτυπήσει μακρυά.
Οι παίχτες από την δεύτερη ομάδα απλώνονται και προσπαθούν να πιάσουν τον ντελή στον αέρα. Αν τον πιάσουν στον αέρα, παίρνουν τους πόντους της άλλης ομάδας η οποία χάνει και την σειρά της.
Αυτός που έπιανε τον ντελή στον αέρα, έπρεπε αμέσως να το γυρίσει τρεις φορές ανάμεσα από τα πόδια του. (Πολλές φορές από τη χαρά του το ξεχνούσε, και έτσι ακύρωνε το πιάσιμο.)
Εάν δεν τον πιάσουν στον αέρα, τον σηκώνουν και τον πετούν στην μάνα.
Ο στόχος είναι, ο ντελής να πάει πιο κοντά στην μάνα από ένα ξυλίκι. Αν το καταφέρουν τότε ο παίχτης που παίζει, χάνει την σειρά του. Αλλιώς, μετράει με το ξυλίκι πόσο μακριά είναι από την μάνα, μετράει τα ξερά και τα σημειώνει. Βέβαια, όταν του πετούν τον ντελή, αυτός προσπαθεί με το ξυλίκι να τον "ξωρίσει", να τον διώξει μακριά, αφενός για να μην χάσει αλλά αφετέρου για να μετρήσει ακόμα περισσότερα ξερά. Και πάλι όμως κινδυνεύει οι αντίπαλοι παίχτες να πιάσουν το ντελή στον αέρα και η ομάδα να χάσει πόντους και σειρά.
Η παραπάνω διαδικασία γινόταν για τις δύο πρώτες στάσεις, αλλά στην κολιά, λόγω και της δυσκολίας της υπήρχε μια διαφοροποίηση. Οι αντίπαλοι παίχτες εάν δεν κατόρθωναν να πιάσουν τον ντελή στον αέρα, τότε, δεν τον έριχναν πίσω στη μάνα, αλλά αυτός που έπαιζε μετρούσε τα ξερά από εκεί που είχε φτάσει αρχικά ο ντελής.
Άλλες λεπτομέρειες του παιχνιδιού:
Οι ¨απαλάδες¨. Όταν ο ντελής έπεφτε πάνω σε κλαδιά, έπρεπε να τον ξαναχτυπήσει για να πέσει κάτω, ενώ οι αντίπαλοι παίχτες έβαζαν τα χέρια από κάτω προσπαθώντας και πάλι να πιάσουν τον ντελή στον αέρα.
Τα τυλιγάδια. Πολλές φορές στο μέτρημα έκανε τα λεγόμενα "τυλιγάδια" μετρούσε δηλαδή γρήγορα στριφογυρίζοντας το ξυλίκι και μετρούσε "αέρα" κλέβοντας στο μέτρημα.
